ویژگی علامه طهرانی در میان بزرگان

زندگی‌نامه حضرت علامه طهرانی

علاّمه آیة اللَه العظمی حاج سیّد محمّد حسین حسینی طهرانی در 24 محرم سنۀ ١٣٤٥ هجری قمری در طهران، دیده به جهان گشود.

دوران تحصیل متداول زمان خود را با اخذ مدرک مهندسی فنّی و به عنوان دانشجوی ممتاز در هنرستان صنعتی طهران به پایان رساند. دولت وقت پیشنهاد اعزام ایشان را به عنوان دانشجوی ممتاز برای ادامه تحصیل به آلمان ارائه نمود؛ ولیکن با توجیه و ارشاد پدر بزرگوار و تأمّل در سرانجام خویش، به شهر مقدّس قم، آستان منوّر و پر بهاء حضرت فاطمۀ معصومه سلام اللَه علیها هجرت نمود (مهرفروزان، ص29)

ارتباط ایشان در اوان اشتغال به تحصیل با مرحوم علاّمه طباطبایی که با فراگیری دروس فلسفه آغاز شده بود، از مراتب کسب علوم متداول حوزوی گذشت و به ارادت و پیوندی وثیق که محصول شیفتگی به صفات ملکوتی آن بزرگ و عطش نسبت به فَیَضان علوم و معارف حقّۀ تشیّع و ولایت که در نفس قدسی انورش متبلور گشته بود، مبدّل گشت؛ و فصل جدیدی در حیات علمی و جهان‌بینی او گشود.

علاّمه طباطبایی از آنجا که این شاگرد مبرّز را مستعدّ برای دریافت جمیع مراتب معرفت و وصول به حقیقت شریعت و آبشخوار مکتب وحی دید، به مدت هفت سال بی‌مضایقه آنچه را که نتیجۀ تجربۀ علمی – فلسفی و سلوک عرفانی خود طیّ سالیان متمادی در محضر بزرگان و اعلام حوزۀ نجف بود، به ایشان منتقل کرده و درهای هدایت را یکی پس از دیگری به روی او باز نمود. (مهرفروزان، ص33)

ایشان بعد از ارتحال والد معظّم خویش با کسب اجازه از محضر علامه طباطبایی رهسپار عتبه مقدسه مولی الموالی امیرالمومنین شدند و به مدت هفت سال از محضر بزرگانی همچون:

مرحوم آیة اللَه حاج شیخ حسین حلّی و مرحوم آیت اللَه سید ابوالقاسم خویی و آیت اللَه شاهرودی و آقا شیخ آغا بزرگ طهرانی رحمة اللَه علیهم بهره‌مند گشته به طوری که در بین تمامی علماء و فضلای نجف مشارٌ بالبنان شدند، و به تصدیق مراجع و بزرگان نجف در صورت بقاء در حوزه، مرجعیّت شیعه مطلقاً در انحصار ایشان قرار می‌گرفت.

تا اینکه در سال آخر اقامت در نجف به مراد و مطلوب و گمشدۀ خویش که سالیان سال در انتظار رؤیت و ملازمت او دیده به تقدیر بسته بودند رسیدند و با مشاهدۀ جمال بی‌مثال عارف کامل، برجسته ترین شاگرد سلوکی و عرفانی حضرت آیت الله العظمی، حاج سیّد علی قاضی، به نام حضرت حاج سیّد هاشم حدّاد ـ رضوان اللَه علیهما ـ دیگر جای خالی در فکر و قلب و ضمیر خویش نیافتند و یکسره دل و دین به این ولیّ ربّانی سپردند و به اوج مقصود دست یافتند.

شاگردی در خدمت چنین استاد و عارفی به مدّت بیست و هشت سال، و وصول به مراتب شهود و فناء فی اللَه و رجوع به عوالم بقاء، از ایشان عارف و فقیه و حکیمی بی نظیر به وجود آورد که به تأیید و اعتراف استاد خویش، «سیّدالطائفتین* » گردید.

*: بزرگ عالم ظاهران و باطن

همچنین از دیگر اساتید اخلاق و عرفانی ایشان می توان به مرحوم آیت اللَه سید جمال الدین گلپایگانی، مرحوم آیت اللَه شیخ عباس قوچانی و مرحوم آیت اللَه حاج شیخ محمد جواد انصاری همدانی رضوان اللَه علیهم نام برد.

مرحوم علاّمه طهرانی پس از مراجعت از نجف أشرف، حدود بیست و دو سال در طهران و شانزده سال در مشهد مقدس رضوی به وعظ و ارشاد و تربیت مستعدّین و دستگیری دردمندان در سیر و سلوک الی اللَه همّت گماشت، و تا پایان عمر به تألیف و تصنیف دورۀ «علوم و معارف اسلام» در قالب 90 جلد کتاب پرداخت. (رساله اجتهاد وتقلید، ص 40)

(برای مشاهده لیست کتاب‌ ها به همراه لینک آنها به انتهای این صفحه مراجعه فرمایید.)

و خود بارها می‌فرمودند:

«هركس به اين تأليفات توجّه و تأمّل نمايد و به مضامين آن عمل كند، قطعاً برايش فتح باب خواهد شد.» (مقاله فروغ جاوید)

ایشان به فرزند خود حضرت آیت الله حاج سید محسن طهرانی رضوان الله علیه می فرمود:

«ما سفره‌‏اى را پهن كرده‏‌ايم كه تمام دنيا را از همه ملل و اقوام بر سر اين سفره جمع كنيم و مسئولیت تبیین و نشر و ترویج این مطالب و مبانی بر عهده تو خواهد بود.» (شرح روایت عنوان بصری، جلسه 70)